In deze interviewreeks "Een koffie met…" gaan we in gesprek met de betrokkenen van het project Elzenhagen Zuid. De verkoopmanagers, projectontwikkelaars, architecten, ze komen allemaal aan bod. Zodat jij kunt lezen wat er afspeelt achter de schermen van Elzenhagen Zuid. Vandaag gaan we in gesprek met Arnoud Gelauff en Annemarie Swemmer, architecten bij architectenbureau Arons & Gelauff. Zij ontwierpen Noordhof 1.
Hoi Arnoud en Annemarie! Wat leuk dat we samen dit interview kunnen doen. Willen jullie kort vertellen wie je bent en wat je rol is bij het project Elzenhagen Zuid?
Arnoud: Annemarie en ik zijn architecten en hebben samen met collega’s en andere betrokken partijen Noordhof 1 in de Noordbuurt ontworpen. Daar zijn we in het voorjaar van 2023 mee begonnen. Inmiddels is het heiwerk voor het project al gereed! Binnen het project hadden Annemarie en ik de rol van projectarchitect.
Annemarie: Toen we in het voorjaar van 2023 te horen kregen dat ons bureau Noordhof 1 mocht ontwerpen, wisten we dat er een strakke planning op zou zitten. Die tijdsdruk kwam voort uit de grote vraag naar betaalbare huurwoningen. Noordhof 1 heeft in totaal 211 sociale en middeldure appartementen. We grepen het project dan ook met beide handen aan en met succes: binnen een jaar is het ontwerp van Noordhof 1 helemaal rond. De bouw is inmiddels gestart.
Kunnen jullie iets vertellen over de opdracht die jullie kregen voor Noordhof 1?
Annemarie: De opdracht voor Noordhof 1 bestond grofweg uit het ontwerpen van één gebouw met elf verschillende korrels. Je kunt deze korrels zien als unieke onderdelen van het gebouw. De wens voor Noordhof 1 was dan ook om het gebouw zo te ontwerpen dat het lijkt alsof het elf aparte gebouwen zijn.
Arnoud: Op het moment dat je een opdracht krijgt, krijg je ook altijd een aantal randvoorwaarden mee waar je rekening mee moet houden. Denk aan duurzaamheid en comfort. Dat is heel belangrijk voor de wijk Elzenhagen. Ook betaalbaarheid was een belangrijke randvoorwaarde. Dat was een leuke uitdaging voor ons als architecten. We dienden rekening te houden met betaalbaarheid. Anderzijds hadden we ook de opdracht om elf aparte ontwerpen voor de korrels te ontwerpen. Dat is een puzzel, maar wel een hele leuke.
Kunnen jullie ons meenemen in het ontwerpproces?
Arnoud: De allereerste stap is natuurlijk het in kaart brengen van de randvoorwaarden. Waar moeten we sowieso rekening mee houden? De volgende stap is het maken van een heldere structuur voor het gebouw. Dat betekent in het geval van Noordhof 1 dat we hebben gekeken naar of we een gebouw kunnen ontwerpen dat van binnen vrij makkelijk te herhalen is. Dat maakt het overzichtelijk en drukt de kosten. Zo hadden we meer ruimte en budget om de rest verder vorm te geven. Zeker ook met het oog op dat iedere korrel een andere uitstraling zou moeten krijgen.
Annemarie: Bij zo’n ontwerpproces houd je natuurlijk rekening met de randvoorwaarden, maar ook met de locatie van het gebouw. Voor gezinswoningen is het prettig dat een kind in en uit de deur kan lopen. Mensen op leeftijd verlangen over het algemeen wat meer naar rust en dus is voor hen wat hoger in de toren een geschikte plek voor om te wonen. Toch wil je die verschillende doelgroepen ook bij elkaar brengen. Daarom hebben we gekozen voor een mooie binnentuin en een ruime gemeenschappelijke hal. Zodat kennismaken met je buren gemakkelijk is.
Arnoud: Wat ook goed is om te vermelden, is dat samenwerking in het ontwerpteam heel belangrijk is tijdens de hele ontwerpfase. Wij doen het gebouw en de architectuur, maar ook de visie van de woningcorporatie, de bouwer en de technisch adviseur moeten ingepast worden. Al die kennis brengen we samen in het ontwerpproces.
Jullie geven net aan dat duurzaamheid ook belangrijk is voor Noordhof 1. Hoe hebben jullie dit geborgd?
Arnoud: Allereerst hebben we ervoor gezorgd dat het gebouw een zo goed mogelijk isolerende buitenkant heeft. Zodat het energieverbruik van het gebouw zelf laag is. Dat betekent: koel in de zomer, warm in de winter. Om de energie die het gebouw nodig heeft op te wekken, hebben we gekozen voor zonnepanelen. Bijna alle energie wordt bij het gebouw zelf opgewekt. Door deze duurzaamheidsslag kunnen bewoners zometeen ook profiteren van een lagere energienota.
Annemarie: Ook hebben we rekening gehouden met groen. Zo heeft Noordhof 1 een grote binnentuin met volle grond waar bomen goed in kunnen groeien. Er wordt een wateropvang-infiltratie geplaatst waardoor regenwater lange tijd vastgehouden kan worden. Daarnaast wordt 5 % van de gevels van het gebouw begroeid en plaatsen we nestkasten. We halen dus echt de natuur naar het gebouw toe en zorgen zo ook voor een fijne omgeving voor vogels, vleermuizen en insecten.
Hoe hebben jullie ervoor gezorgd dat Noordhof 1 past bij Elzenhagen en de rest van de buurt?
Annemarie: Waar we bijvoorbeeld goed naar hebben gekeken is de diversiteit van de wijk. Zo kent het gebouw zijdes die uitkijken op het water en zijdes die aan een weg met reuring liggen. Dat zijn belangrijke punten om rekening mee te houden in het ontwerpproces. Waar je uitkijkt op het water, wil je weids uitzicht creëren. Bij woningen aan de straatkant, kies je voor balkons die uitkijken op de binnentuin. Het gebouw aanpassen aan de omgeving is heel belangrijk voor het comfort.
Arnoud: Dit bepalen we ook allemaal in goed overleg met anderen. Zo hebben we bijvoorbeeld ook rekening gehouden met de woongebouwen die nog worden gebouwd. In gesprekken met de architectenbureaus van die woongebouwen, hebben we gekeken hoe we alle gebouwen zo goed mogelijk op elkaar kunnen laten aansluiten. Daar rollen kleurenschema’s uit, maar ook diverse materialen. Op die manier zorgen we ervoor dat Elzenhagen Zuid een mooi geheel wordt.
Voor wie is Noordhof 1 dé plek om te wonen?
Annemarie: Het mooie van Noordhof 1 is dat het zo divers is. We hebben woningen voor gezinnen, voor starters en voor ouderen ontworpen. Dat betekent dat Noordhof 1 voor heel veel mensen een fijne plek kan zijn. Zeker ook omdat het groen en stad combineert: je vindt dichtbij niet alleen een park, maar ook water, een groot winkelcentrum en de Noord-Zuidlijn.
Inmiddels is de bouw van Noordhof 1 volop in uitvoering. Dat betekent dat jullie binnen één jaar een pand met 211 woningen hebben ontworpen. Wat is de sleutel van succes geweest?
Arnoud: De fijne samenwerking met alle betrokken partijen. Toen we vorig voorjaar te horen kregen welke planning er op Noordhof 1 zat, hadden we met alle betrokken partijen gelijk het gevoel: dit gaan we voor elkaar krijgen. Dat gemeenschappelijke doel is denk ik heel belangrijk geweest voor het succes. Het gaat erom dat we zorgen voor duurzame, comfortabele en betaalbare woningen voor Amsterdammers. Vertrouwen in elkaar is daarbij heel belangrijk en dat is gelijk vanaf het eerste moment aan elkaar gegeven. Dat betekent ook dat het ontzettend leuk was om met elkaar te werken. We hebben het heel druk gehad én ook heel veel plezier gehad.
Als jullie nu terugkijken op het afgelopen jaar. Waar zijn jullie het meest trots op?
Annemarie: Vooral dat we binnen zo’n korte tijd zo’n ontzettend mooi gebouw hebben kunnen neerzetten.
Arnoud: En dat dat niet zomaar een gebouw is. We hebben alle belangrijke elementen – zoals duurzaamheid, comfort, betaalbaarheid etc. – denk ik heel goed kunnen vangen in Noordhof 1. Ik ben blij dat heel wat mensen daar binnenkort van kunnen gaan genieten.
